Kolonoskopi, kalın bağırsak hastalıklarının tanı ve tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
İşlem sırasında Kolonoskop denilen, 160 cm uzunluğunda, işaret parmağı kalınlığında, ucunda minik bir kamera, içerisinde su ve hava geçişi için kanallar olan, esnek ve bükülebilir bir cihaz kullanılmaktadır.
Kamera görüntüleri yüksek çözünürlüklü bir televizyon ekranına yansımaktadır. Yeterli bağırsak temizliği yapılmış olan hastalarda içeriye hava vermek suretiyle kalınbağırsak kanalı açılarak görülür hale getirilir. Verilen hava nedeniyle bazen karında gerginlik ve ağrı hissedilebileceğinden işlem genellikle anestezi (sedasyon) altında yapılmaktadır.
Kalın bağırsak içerindeki polipler, tümörler, iltihabi değişiklikler, kanamaya yol açabilen damarsal hastalıklar ve diğer pek çok farklı durum işlem sırasında görülebilmektedir. Tümöral oluşumlar dâhil normalden farklı olan dokudan tanı amaçlı biyopsiler alınabilmekte, eğer polip adı verilen yapılar mevcutsa tamamı çıkarılabilmektedir.
Kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği yapılmaktadır. Hem ağız yoluyla hem de rektal yolla kullanılan ilaçlar tercih edilmektedir.
Kolonoskopi diyeti için genel olarak işlemden bir gün önce, sabah saatlerinden itibaren taneli (katı) gıdalar alınmaz. Sıvı içerikli ve tanesiz olarak beslenmeye devam edilir. Öğleden sonrasında ağız yoluyla kullanılan ilaçlarla temizliğe başlanır.
Günün ilerleyen saatlerinde bu ilaçlara bağlı olarak ishal başlayacağından ve sıvı kaybı ile tansiyon düşebileceğinden, aralarda bol su tüketilmesi önerilir. Gece yarısından itibaren aç kalınarak ertesi gün yapılacak işlem için hasta hazırlanmış olur.
Kolonoskopi sonrasında hasta, dinlenme odasına alınır.
Kullanılan ilaçlara bağlı olarak uyuşukluk hissedilmesi, algı ve muhakemenin azalması, işlemin hatırlanmaması normaldir. Dinlenme odasındaki hasta 1-2 saat kadar tansiyon, nabız, nefes darlığı, karın ağrısı, makattan kanama yönünden takip edilir. Kolonoskopi sırasında verilen havanın makat yoluyla çıkarılması ve karındaki şişkinliğin gerilemesi beklenir.
Bu sürenin sonunda hasta taburcu edilerek normal beslenmesine ve günlük hayatına geri dönebilmektedir.
Ancak araç kullanımı gibi dikkat gerektiren işler ilk 12 saat önerilmemektedir.
24 saat boyunca devam eden karın ağrısı, karında şişlik, bulantı, kusma, ateş, titreme ve makattan sürekli kanama durumlarında mutlaka hekime başvurulması gerekmektedir.
Genel olarak bağırsak kanalının iç duvarında yüzeyden kabarıklık şekilde izlenen yapılar polip olarak adlandırılmaktadır.
Polipler genetik özellik taşımakta olup toplumda yaygın görülmektedir ve sıklığı ilerleyen yaşla beraber artmaktadır.
Genellikle kolonoskopi sırasında saptanan ve alınan poliplerin çoğu iyi huylu olmakla beraber kolon kanserlerinin poliplerden geliştiği unutulmamalıdır.
Büyüklükleri birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişmekte olup, sayıca fazla olmaları ve büyük olmaları (2 cm. üstü ) kötü huylu olabilme ihtimallerini arttırmaktadır. Kolon kanserlerinin büyük çoğunluğunun poliplerden köken aldığı bilindiğinden işlem sırasında görüldüklerinde, çıkarılmaları gerekmektedir.
Çok büyümüş olan polipler, karın ağrısı, makattan kanama, barsak tıkanıklığı gibi durumlara sebep olabilmektedir.
Kolonoskopi işlemi sırasında polipler, snare denilen kement şeklindeki teller sayesinde yakalanarak taban kısmı yakılmak suretiyle çıkarılır. Bu esnada hasta ağrı duymaz. İşlem sonrasında hastanın kanama yönünden takip edilmesi gerekir.
Yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağı hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
İşlem sırasında kullanılan Gastroskopun ucunda minik bir kamera mevcut olup, uzunluğu 110-120 cm’dir. Esnek ve bükülebilir olan cihazın içerisinde su, hava ve yardımcı gereçlerin geçiş kanalları da bulunmaktadır.
Gastroskopi işlemi 6-8 saatlik açlık sonrasında yapılabilmektedir. Müdahale ve ek işlem yapılmadığı takdirde, hava verilerek yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının görüntülenmesi işlemi ortalama 10 dakika sürmektedir. Eğer biyopsi, kanamaya müdahale, polip çıkarılması, yutulan yabancı cismin çıkarılması gibi durumlarda bu süre değişmektedir.
Gastroskopi işlemi anestezi olmadan veya sedasyon denilen hafif bir uyku hali şeklinde yapılmaktadır. Eğer sedasyon altında yapılmış ise hastanın yaklaşık 1 saat kadar dinlenmesi gerekmektedir. Ayrıca boğazda gıcık hissi, hafif bir ağrı, batma, yutmada hafif bir zorlanma ve bazen öksürük olabilmektedir.
İşlem esnasında yapılan girişimlere göre de dinlenme odasında kalış süresi değişmektedir. Eğer mide kanamasına müdahale edilmiş ise, polip çıkarılmış ise, ülser veya kanser şüpheli bir alandan biyopsi alınmış ise, stent takılmış ise veya mideye balon yerleştirme işlemi uygulanmışsa dinlenme süresi uzayabilmektedir.
Bu web sitesinde belirtilen cerrahi operasyonlara ait bilgi, görüntü ve yorumlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı, tedavi ve takip yöntemlerindeki karar hekim tarafından verilecektir.